محمد فیصل
روسیه د ترهګرو له لیست څخه د طالبانو په ایستلو غور کوي.په ایشیا ټایمز کې د انتګام محمدوف په خپره شوې مقاله کې راغلي، سره له دې چې تر اوسه وروستۍ پریکړه شوې نه ده، خو د افغان طالبانو (افغان حکومت) او روسیې د پراخیدونکو ښو اړیکو یوه نښه دا ده چې راتلونکې مۍ میاشت کې طالبان د روسیې کازان ښار جوړیدونکي یو اقتصادي فورم ته بلل شوي دي.
روسیه یو له هغو هیوادونو څخه وو چې د افغان حکومت استازی یې په افغانستان کې د طالبانو د واک ترلاسه کولو لومړیو کې ومانه.
له دې کلونه وړاندې په ۲۰۰۳ کې د روسیې سترې محکمې د طالبانو غورځنګ د ترهګرو لیست کې شامل کړی و. د هغوی په وینا طالبانو له ناقانونه وسله والو سره اړیکې درلودې.
خو روسیې په ۲۰۱۷ کې سیمه ییز ابتکار پیل کړ چې له مخې طالبان او د هغه وخت د کابل حکومت تر منځ خبرې وشي.
د هغو خبرو اترو موخه د افغانستان بحران ته د حل لارې موندل وو. هغو غونډو کې د روسیې سربیره چین، پاکستان، ایران او د منځنۍ اسیا هیوادونو ګډون کاوه.
روسیې د ترهګرو لیست کې د طالبانو د موجودیت سربیره له دوی سره اړیکې ساتلې.له کوم وخت راهیسې چې طالبان په افغانستان کې واک ته رسیدلي، تر اوسه هیڅ بهرني هیواد په رسمیت پیژندلي نه دي.
افغان حکومت غواړي چې نړیوالو بندیزونه لرې شي، په ملګرو ملتونو کې د افغانستان څوکۍ ورکړل شي او د افغانستان کنګل شوې شتمنۍ ازادې شي.
د روسیې له لوري له ترهګریز لیست څخه د طالبانو ایستل به د افغان حکومت د رسمیت پیژندنې په لور لومړی ګام وي.روسیه ولې طالبانو ته نږدې کیږي؟روسیه هم طالبانو ته په نږدې کیدو او همکارۍ سره ځینې ګټې ترلاسه کوي.
د لیکوال په وینا، روسیه داسې ښیې چې په سیمه کې د امنیت راوستونکې ده. له دې وړاندې امریکا په سیمه کې د ثبات په راوستو کې ناکامه شوې وه.
د سیمې بې ثباتي، د نشه یي توکو قاچاق او ترهګري، په ځانګړي ډول د مسکو له وروستي برید وروسته رامنځته شوی ګواښ هغه څه دي چې روسیه اندیښمنوي.
د اوکراین د جګړې له پیل راهیسې مسکو هڅه کوي چې د خپل ستراتیژیک لید له پاره د نورو هیوادونو ملاتړ هم ترلاسه کړي.
د لیکوال له نظره بله مهمه خبره دا ده چې روسیه به د امریکا برعکس د نورو هیوادونو په کورنیو چارو کې لاسوهنه و نه کړي او نه به خپل ارزښتونه دیکته کړي.
طالبان هم له سیاسي او اقتصادي نظره د مسکو همکارۍ ته اړتیا لري، خو د دې مانا دا هم نه ده چې طالبان به په روسي چارواکو باور وکړي او یا به یې پر افغانستان د شوروي یرغل هیر کړی وي، خو د اوس له پاره روسیه خپل ملګری کول د طالبانو له پاره ګټور دي.