لیڪوال: اېمل پښتون
د قزاقستان ولسمشر قاسم جومارت توقایف اعلان کړی، چې هېواد یې اسلامي امارت د ممنوعه ډلو له نوملړ څخه لرې کړ.
نوموړي ویلي: چې دغه پرېکړه یې له افغانستان سره په بېلابېلو برخو کې د همکاریو د پراختیا اهمیت ته په پام او د اوږد مهاله حکومت په توګه د اسلامي امارت درک ته په کتو کړې ده.
له هغه مخکې د روسیې بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف ویلي وو: طالبان د ترهګرو سازمانونو له نوملړ څخه باسو. سرګي لاوروف رسنیو سره په خبرو کې ویلي؛ دا ګام د افغانستان عیني واقعیتونو د رسمیت پېژندنې په مانا دی.
دی وایي: چې طالبان یو رښتینی ځواک دی.همهاله اندونیزیايي پلاوي د ملي دفاع له سرپرست وزير سره په لیدنه کې وویل: “هغه څه چې موږ په رسنیو کې اوریدلي، تبليغات وو” اندونیزیا هېواد چمتو دی، چې له افغانستان سره په بېلابېلو برخو کې همکاري او پانګونه وکړي.
چین پرته له دې چې د غرب له خوا وضع شوو بندیزونو ته فکر وکړي، په خلاص مټ د افغانستان له اسلامي امارت سره هر نوع تعاملات کوي او بیلابېلو شرکتونو یې په زغرده سره، پانګونو او همکاریو ته ټټر وهلی دی.
دا نظم مخ په بدلون دی، امریکا په افغانستان/عراق او صهیونستي پروژې یې په منځني ختیځ کې خپل پرستیژ بایللی. اوکراین او تایوان د امریکا د نړیوالې برلاسۍ آخرنۍ سلګۍ دي.
نړۍ د نړیوال مشرتابه له کړکیچ څخه تېرېږي، متحده ایالات د خپلو متحدینو په وړاندې د خپل څرګند تعصب له امله، د ډېرو هیوادونو سره خپل توازن او خپل قناعت له لاسه ورکړی او په دې توګه نړیوال وضعیت د پخوا په پرتله د نوي مشرتابه منلو ته چمتو شوی دی. څوک چې په افغانستان، بیا عراق، اوس اوکراین او بیا غزه وګوري، پوهېږي چې دا ټول بحرانونه او شخړې د امریکا د دوه ګوني معیارونو پایله ده، امریکا په نړیوال نظام کې د ګډوډۍ سرچینه ده.
مګر دا پدې معنی نه ده، چې چین یا روس به د امریکایانو لپاره مناسب بدیل وي! دا دواړه وحشي سیسټمونه دي … مګر دوی د نېش په اوږدوالي او د غاښونو په شمېر کې توپیر لري!اوس چې د افغانستان اسلامي امارت د اړیکو نوي پړاو ته داخلېږي، رسمي تعملات صورت نیسي، باید خپل اقتصاد محوره سیاست رامخته او ټول کېدونکي تعاملات په خپله ګټه راوڅرخوي.
امارت اوس د قزاقزستان لپاره ممنوعه ډله نه بلکې اقتصادي او د سیمه ییز اتصال برخه کې باوري ملګری/شریک دی.
دا لړۍ اوس له ګاونډه د سیمې معتبرو ګاونډیو ته پرغځېدو ده. امارت هڅه کوي د کابل د ګټو په رڼا کې ګاونډ، سیمه او نړۍ رانږدې کړي.
کوم چې پخوا پکې ګټې صرف د جنګ له ادرسه پلټل کېدې.د نویو تعاملات لوبغاړی (روس) دی، روس به هم په نږدې راتلونکي کې د افغانستان اسلامي امارت د ممنوعه ډلو له لېست څخه وباسي.
د نړۍ دا دری کلنه چوپتیا ګویا د کوم نوي بدیل لپاره وه، خو د نظام قوي مدېریت، د مملکت بشپړ امنیت، د ټولو مخالیفینو له یو مخې ځپل او د افغانانو په یو ټغر راټولېدل هغه څه وو، چې نړۍ یې رسمي تعاملاتو ته را وکاږله.
شرق او غرب او په نړیوال توازن کې ځای پر ځای شوي هېوادونه، له افغانستان سره پرته له تعامل بله لاره نه لري.