خبر:
رویټرز خبري اژانس ويلي، چې طالبانو په تېرو دریو کلونو کې د نورو برخو ترڅنګ په ډيپلوماتیکه برخه کې هم د پام وړ پرمختګ کړی دی.
د سرچینې په خبره، که څه هم په افغانستان کې د طالبانو حکومت لا تر اوسه د کوم هېواد له لوري په رسمیت نه دی پېژندل شوی، خو په خبره یې دوی تر اوسه په دې توانېدلي چې په بهر کې نږدې ۴۰ سفارتونو او نورو ډيپلوماتيکي استازولی ته خپل کسان ولېږي.
د رویټرز په وینا، په ډېرو هېوادونو کې د طالبانو له ډيپلوماتیکو استازو سره هماغه ډول پروتوکول کېږي، لکه څه ډول چې د نورو په رسمیت پېژندل شویو هېوادونو له استازو سره کېږي چې ښه بېلګه یې په چین او متحده عربي اماراتو کې د طالبانو له ډيپلوماتانو سره د کوربه هېوادونو تشریفات او پروتوکولونه دي.
رویټرز همدا راز زیاته کړې چې د طالبانو استازولیو په ډيپلوماتانو په ډېره لنډه موده کې په کوربه هېوادونو کې د طالبانو د حکومت په اړه پر عامه ذهنیتونو د پام وړ اغېز لرلی دی چې او په ډېرو هېوادونو کې د دوی نوم له تورو او ممنوعه لېستونو ایستلی دی.
تبصره:
درې کاله وړاندې په افغانستان کې واک ته د نوي حکومت له رسېدو سره سم، اټکلونه دا وو چې دغه حکومت به یوازې په هغه صورت کې په رسمیت پېژندل کېږي او یا به په بهر کې دوی ته سفارتونه او ډيپلوماتيکي استازولۍ سپارل کېږي، چې د نړیوالې ټولنې او په ټوله کې د غرب له خوا تپل شوي ارزښتونه، غوښتنې او فرمایشونه ومني.
خو طالبانو له هماغه لومړۍ ورځې راهیسې پر خپل دریځ ټینګار ته دوام ورکړی، په افغانستان کې یې د اسلامي حکومت پر دوام، د اسلامي ارزښتونو او قوانینو پر پلي کېدو او ترڅنګ یې د خپل هېواد او خلکو ګټو ته پر لومړیتوب ورکولو ټینګار کړی دی او په دې برخه یې شته نړیوالو فشارونو ته غاړه نه ده اېښې؛ د دې ترڅنګ یې په بهر کې د خپلو استازولیو او سفارتونو د ترلاسه کولو هڅې هم روانې ساتلې دي، چې په دې برخه کې یې دا هڅې ډېر لاسته راوړنې هم لري.
په پیل کې اوسني حکومت وکولی شوی چې لومړی په ګاونډیو او بیا د سیمې او وروسته په اروپايي او نورو لېرې هېوادونو کې خپل هغه سفارتونه تر خپل کنټرول لاندې راولي او خپل استازي ور وپېژني چې تر دې وړاندې د تېرې جمهوري ادارې افرادو او کسانو ترې لنګه غوا جوړه کړې وه او د خدماتو د وړاندې کولو په بدل کې به یې په بهر کې له مېشتو افغانانو او بهرنیو اتباعو غیرقانوني پیسې اخیستې.
دې چارې له یوې خوا د افغانستان او افغانانو نوم او حیثیت ته لوی زیان پېښ کړی وو، له بلې خوا یې د رشوت، ناقانونیو، غلاوو او بډو اخیستو ته لاره هواره کړې وه، هلته مېشت افغانان او بهرني اتباع یې د افغانستان اړوند اسنادو او مدارکو د ترلاسه کولو په برخه کې له جدي ستونزو سره مخ کړي وو.تر ټولو ستره فاجعه خو دا وه چې هلته د تېرې جمهوري ادارې استازو عملاً د سفارت توکي لکه موټرونه، قالینې او ان میزونه او څوکۍ لیلام ته وړاندې کړي وو.
نوی حکومت اوس په پوره تدبیر او احتیاط سره هڅه کوي چې په بهر کې د افغانستان ټولو استازولیو، سفارتونو او ډيپلوماتیکو ادارو ته خپل وړ او مسووله کسان ولېږي، ترڅو هلته د روان تجارت مخه ونیول شي، د افغانستان لیلام کړل شوی حیثیت بېرته راوګرځوي، ټولو افغانانو او بهرنیو اتباعو ته له قانوني لارو خدمات وړاندې کړي او هلته د افغانستان او افغانانو ښه استازولي وکړی شي.
په بهرنیو هېوادونو کې د مېشتو افغان سفارتونو او ډيپلوماتیکو استازولیو ترلاسه کول له کوربه هېوادونو سره د افغانستان د اقتصادي، سیاسي، ډيپلوماتیکو او فرهنګي اړیکو د رغولو او پیاوړي کولو په برخه کې هم رغنده رول لري چې له نېکه مرغه اوسنیو هڅو ته په کتو دا اهمیت ښه درک کړل شوی او تمه شته چې په لنډه موده کې به دا ستونزه حل شي.
له بلې خوا که په یادو سفارتونو کې په لنډه موده کې د اوسني حکومت د استازو فعاله ګډون او فعالې ډيپلوماسۍ او لاسته راوړنو ته هم وکتل شي، ټولې هغه ګونګوسې او تبلیغات یې بې ګټې او بې ځایه ثابت کړل چې ویل کېدل به افغانان په ډيپلوماسۍ ښه نه پوهېږي.
یادؤنه: په هندوکشغږ کې نشر شوې لیکنې، مقالې او تبصرې یواځې د لیکوالانو نظر څرګندوي، د هندوکشغږ توافق ورسره شرط نه دی.
