په افغانستان کې د جمهوریت له پرځېدو او دغه راز واک ته د اوسني سرپرست حکومت له رسېدو وروسته، په بهر کې مېشتو مخالفینو ګڼې تحلیلونه، فرضیې او وړاندوینې وکړې، چې مشهورې یې د کورنۍ جګړې پېښېدل، د اوسني سرپرست حکومت د څو میاشتني دوام او بیا ړنګېدو، د افغانستان د تجزیې، د خلکو د شدیدې لوږې او قحطۍ، له نړۍ سره د ټولو تعملاتي دروازو د بندېدو او په ټوله کې د افغانستان د پاشل کېدو او د سختو وینو بهېدو وې. دوی به هم په ټولنیزو رسنیو، هم په کنفرانسونو، سېټېجونو او هم په راډیوګانو او ټلوېزیونونو کې دا بحثونه په ډېر جدیت سره کول او آن ځینو خو یې د سرپرست حکومت له پاشل کېدو وروسته د افغانستان د برخلیک په اړه خیالي طرحې او پلانونه جوړول.
دوی دا تحلیلونه د یوې رواني جګړې په څېر مخ ته وړل، په کور د ننه یې خلکو ته ستونزې جوړولې او له بهره یې د فنډونو، ډالرو او وسلو د راجلبولو لپاره له دې طریقې کار واخیست. نو یې ورسره جوخت د ګڼ شمېر نورو مخالفو ادرسونو او د دوی په وینا جبهو او ډلو ټپلو د ظهور اعلانونه کول، ائتلافونه یې جوړول او داسې یې ګڼل چې ګواکې افغانستان به ډېر ژر یو ځل بیا د دوی منګولو ته لوېږي او بیا یې چې هر ډول غوښتل، هماغسې به کوي.
دوی د دغه کار لپاره له ځينو نړۍوالو او سیمهییزو مضرو استخباراتي ادارو لکه سي آی اې، موساد، آی اېس آی او نورو سره پټې او ښکاره ناستې درلودې، دوی یې دې ته هڅول چې وسله او پیسې ورکړي، تر څو په افغانستان کې جګړه وکړي او دوی به په نا امن او بې ثباته افغانستان کې د دوی ګټې ورته خوندي کړي. تر دې ورها خوا دوی ډېرې نورې خیالي هڅې، غیر واقعي ژمنې او ډېرې منډې ترړې وکړې، خو پایله یې هېڅ شوه.
له څلور کلن دا ډول سرګردانه مزل وروسته، اوس که د افغانستان وضعیت ته په پرانیستو سترګو وکتل شي، په بهر کې د مېشتو مخالفینو هغه یوه هیله او خوب هم نه دی پوره شوی، بلکې برعکس ډېر داسې نور کارونه شوي چې یو وخت یې آن لا تصور نا ممکن و. سرپرست حکومت په ډېره کمه موده کې پر افغانستان ولکه ترلاسه کړه، د امنیت په برخه کې یې کوټلي ګامونه واخیستل، د داعش په نوم پردۍ پروژه یې ناکامه کړه، له سیمهيیزو، ګاونډیو او نړۍوالو هېوادونو سره یې اړیکې، سوداګري او ډيپلوماسي پراخه کړه او ډېر ژر یې د دوی باور او پام ځان ته راخپل کړ، تر دې چې خبره تر رسمیت پېژندلو هم ورسېده او هغه هم د یوه سیمهییز او نړۍوال ځواک له خوا.
دا هغه څه دي چې هر افغان او بل هر کس یې په ويښو سترګو ویني؛ هو! لا هم د سرپرست حکومت په مخ کې ګڼې ستونزې شته، چې حل یې کلونو وخت او ډېرو امکاناتو ته اړتیا لري، د افغانستان اقتصادي وده، له نړۍ سره د اړیکو لا پراختیا، په کور د ننه د خلکو د ژوند کچې ښه کول، په ټولنیزه، سیاسي، اقتصادي او نظامي برخو کې وده او پرمختګونه او داسې ګڼ نور موارد شته، چې لا هم افغانستان ورته اړتیا لري، خو که اوسني تحرک، هڅو او ارادو ته وکتل شي، دا موارد هم ناممکن نه دي او ښايي په څو راتلونکو کلونو کې هېښوونکي پرمختګونه وشي.
یادؤنه: په هندوکشغږ کې نشر شوې لیکنې، مقالې او تبصرې یواځې د لیکوالانو نظر څرګندوي، د هندوکشغږ توافق ورسره شرط نه دی.