ليک: بلال عاکف
ښايي دا مو زړه ته نه ولويږي، چې افغانستان د وسلو، باردو او مرميو يو نړيوال مارکېټ ؤ، او په دې مارکېټ کې تجارت ښه په خوند روان ؤ، د وسلو او مرميو نړيوال شرکتونه په دې مارکيټ کې ميلياردارن شول، حتى د يوې ورځې د جګړې قيمت درې سوه ميليونه ډالر ؤ، او دغه درې – درې سوه ميليونه ډالره تر شلو کلنو پورې هره ورځ د مرميو، بارودو او وسلو په ګرم بازار کې دَ جګړې د دوام په خاطر سرمايه ګذاري کېده… دَ جګړې د لا دوام په خاطر د وسلو نړيوال شرکتونه په معياري ډول پلانونه طرحې جوړولې، چې څنګه کولى شي دوى په افغانستان کې جګړې ته دوام ورکړي او خپلې ګټې خوندي کړي.
امريکې له ٢٠٠٢ څخه تر ٢٠٠١ ميلادي کاله پورې ٢.١ ټريليونه ډالر مصرف کړل، جالېبه داده چې له دومره لويي کچې سرمايه ګذاري سره سره بياهم د همدې کلنو په جريان کې افغانستان د فقر ځپلو هېوادونو په قطار کې کله لمړى او کله دوهم او کله درېم مقام کې ؤ… خو په دوى کې يو شمېر په فساد ککړې کورنۍ رامنځته شوې، چې د وينو په سيلاب کې د ځان لپاره سره زر ونيول، او خپلې شتمنۍ يې تر ميلياردونو ډالرو ورسول؛ خود به ميلياردان کېدل چې دلته دوه زره او سل ميليارده ډالره په شلو کلنو کې مصرف شو… دوه زره او سل ميليارده ډالره…..چې اوس په اروپا، امريکا او د دوبۍ په مجلل ماڼيو کې اوسي، خو بل لورته ولس د يو مړۍ ډوډۍ پېدا کولو پسې د مرګ تر مريېه ورسېدل؛
1- تاسې د ټريليون ډالرو مصارفاتو په اړه د پنټاګون راپور لوستلى شئ.
https://thespectator.com/topic/pentagon-rich-afghanistan-military-budget/
څه موده وړاندې وال سټرېټ ژورنال په خپل تازه راپور کې، د هغو لوړ پوړو پخواني افغان مفسدو چارواکو او سیاسیونو شتمنیو په اړه خپل راپور کې یادونه کړې،چې د جمهوریت له پرځېدو سره سم یې هېواد پرېښود او اوس یې په اروپا، امریکامتحده ایالت او عربي هېوادونو کې ګرانبیه ځایونو کې کورونه اخیستي او خپلو کورنیو سره اوسي. د راپور یوه برخه :« د جمهوریت دورې د ملي امنیت شورا سلاکار حمدالله محب چې د بریټانیا او مېرمنې یې د امریکا متحده ایالتو تابیعت درلود، د جمهوریت سقوط سره سم له خپلې کورنۍ سره په شرینګي لا هوټل کې میشت شو، شرينګي لا د نړۍ يو له هغه مجلل او پرمصرفترينه هوټلونو په قطار کې راځي، چې لګښت یې د متحده عرب اماراتو دولت ورکاوه، خو اوس د امریکا متحده ایالتو په فلوریدا ایالت کې د سمندر پر غاړه یو ګرانبیه مجلل کور کې اوسېږي، د فلوريدا ايالت کې دَ يو عادي اپارتمان قيمت شاوخوا دوه ميليونه ډالره کيږي.
2-په دې اړه د وال سټريټ ژورنال راپور لوستلى شئ.
د تیر حکومت د مالیې وزیر اکلیل حکیمي،چې د نظام له سقوط شااوخوا دوه کاله وړاندې یې استعفاء ورکړې وه، په اړه یې وال سټریت ژورنال په خپل راپور کې داسې لیکلي.
د راپور یوه برخه:« د مالیې پخوانی وزیر اکلیل حکیمي له افغانستانه د وتلو مخکې او وروسته د امریکا متحده ایالتو په کلفورنیا ایالت کې ۱۰ بابه کورونه اخېستي دي،چې یو کور یې په قیمتي ځای کې دی، چې ارزښت یې نږدې ۲.۵ میلیونه ډالره دی.»
3- په دې اړه د وال سټريټ ژورنال راپور لوستلى شئ.
د تېر حکومت مالیې یو بل پخوانی وزیر خالد پاینده،چې په ځينو نړیوالو رسنیو کې یې د اقتصادي وضیعت په اړه داسې راپورونه خپاره شول،چې ګواکې اوس ټکسي چلولو ته اړ شوی، د وال سټریټ ژورنال راپور کې یې په تړاو ویل شوي،چې پاینده د امریکامتحده ایالتو په واشنګټن کې دوه کورونه لري، چې یو کور یې په نغدو پیسو اخېستی دی.
د راپور یوه برخه:«د مالیې پخوانی وزیر خالد پاینده،چې مخکې یې امریکامتحده ایالتو کې د موټر چلولو راپورونه ورکړل شوي وو، د امریکا متحده ایالتو په واشنګټن کې یې دوه کورونه اخیستي، چې یو کور یې په یو میلیون نغدو ډالرو رانیولی دی.»
4- په دې اړه د وال سټريټ ژورنال راپور لوستلى شئ.
په دغه راپور کې د اقتصاد پخواني وزیر مصطفی مستور په اړه راغلي، چې دوبۍ کې کور لري،خو اوس د ترکیې په استانبول ښار کې اوسېږي.
د راپور یوه برخه:«د اشرف غني د دورې د اقتصاد وزیر مصطفی مستور بیا د وزیر کېدو پر مهال د دوبۍ په مرینا نومې سیمه کې کور اخیستی دی،خو د نظم له سقوط څو میاشتې وړاندې ترکيې ته تللی او د استانبول په ښار کې میشت دی.»
د بلخ پخوانی والي او د جمیعت ګوند اجرائیه مشر عطاء محمد نور په اړه راپور کې ویل شوي،چې د متحده عرب اماراتو په یو داسې ځای کې اوسېږي،چې ان دغې سیمې ته عام خلک د داخلیدو اجازه نه لري.
د راپور یوه برخه:« د بلخ پخوانی والي او د جمیعت ګوند اجرائیه مشر عطاء محمد نور له سقوط وروسته د متحده عرب اماراتو په نخل نومې قیمت ترینه ځای کې اوسېږي، چې ان د عامو خلکو ورتلل هلته ستونزمن دي.»
5- په دې اړه د وال سټريټ ژورنال راپور لوستلى شئ.
دغه راز د ولسمشرۍ د پخواني لومړي مرستیال عبدالرشید دوستم په اړه راپور کې ویل شوي،چې د ترکیې پلازمېنې انقرې په یوه ګرانبیه سیمه کې کور لري، خو مالومه نه ده،چې دا کور څه وخت اخېستل شوی دی.
خو پر کوردننه د سیاسي چارو یو شمېر شنونکي بیا په دې باور دي، چې جمهوریت د فساد له مله سقوط کړی او دغه راپور نه شي ردېدلی.
له دې وړاندې هم یو د شمیر پخواني سیاسیونو او چارواکو په تړاو د فساد ادعاوې او راپورونه خپاره شوي، خو تراوسه پورې تورنو کسانو د شویو ادعاوو په اړه کوم غبرګون نه دی ښودلی.
د جمهوریت له پرځيدو وروسته ادعاوې کېدې،چې پخواني ولسمشر محمد اشرف غني له ځانه سره میلیونه ډالره وړي، خو تیره اوونۍ سیګار په خپل راپور کې یادې ادعاوې رد کړې.
5- په دې اړوند د سيګار راپور لوستلى شئ.