لیکوال: اېمل پښتون
د جمهوریت پرځېدلي او د شمالي ټلوالې پاتې شوني نه پوهېږي، له کومه یې پیل کړي؟ اولس ته څه وړاندې کړي؟کوم روایت په مخه کړي؟ قومي، سمتي، ژبنی، اسلامي او که دیموکراسي؟ کله، کله یې د جمهوریت هوا ووهي، دا ټول یاد شوي شخصیتونه له افغانستان څخه بهر اوسیږي، مګر ټول په هېواد کې د ښځو د حقونو د تامین، سرتاسري انتخاباتو، او ټولشموله – او که امکان ولري د فیډرالي – حکومت د جوړولو لپاره چیغې وهيهغه نشي بیا اسلامي روایت ته لږ سر ورښکاره کړي.
بېرته پوه شي چې له اسلامي روایته خو يې پلرونو ډډه کړې وه، بيا دیموکراسۍ ته مخه کړي، بېرته يې دې ته هم پام شي، چې هغه خو يې بادار هم پلي نه کړه.
هغه نه شي بیا خپله مبارزه له سمتونو څخه را شروع کړي، په سمتونو کې بيا په ژبو نه سره جوړېږي، که ژبې ته مخه کړي بیا په قوم نه سره جوړېږي، کلونه تېر شول خو خپل اهداف نشي تعریفولی.
آخر وکړي څه؟ هرې خوا ته یې چې نظر وکړ لاره ځینې ورکه شوه، بالاخره يې قوميت ته مخه کړه، چې دا يې د نيکونو انتخاب هم و، هغوی هم قوميت ته له اسلامي داعیې تېر شول. له هغه لار ورکو څخه هم جهاد په جګړو واوښت او خپلو کې يې سره وخوړل.
(تعصب داسې مرض دی چې له انسان څخه د عقل، منطق او استدلال وړتیا اخلي. دوی تېر ۴۰ کاله همداسې د ژبې، سمت او قوم په بنیاد د افغانستان سیاست تحلیل کړی. دوی د افغانستان د جغرافیې، ټولنیز یووالي او باورونو دښمنان دي. د تعصب پر پردو پټې سترګې واقعیتونه نشي پیدا کولای.)بلخوا په دې موضوع کې ځینې مردارخواره سخت د تعصب په چټل ډنډ ورګډ شوي، د دوی سیاسي شنونکي په خپلو تبصرو کې د بغلان د طبیعي پېښې عامل د افغانستان اسلامي امارت بولي، او د قوشتپې کانال ته ګوته نیسي.تعصب تر داسې حده، کاڼه / ړانده کړي، چې یو بشپړ سازمان یې خندوونکو تحليلونو ته مخه کړې او داسې یې تحلیلوي.
(د افغانستان ملي مقاومت جبهه د وروستي سېلابونو عاملین او طراحان طالب ترهګر ګڼي، چې د شمال ولسونه یې د سېلاب خوراک کړل.)انترنشنل همدغه خندوونکي تحلیل ته انعکاس ورکړ.انترنشنل تل کوښښ کوي؛ چې د ولسونو ترمنځ نفاق او بې اتفاقۍ ته لمن ووهي.
تعصب عام کړي، د ولس او حکومت ترمنځ فاصله رامنځته کړي، د پردیو ملکونو ناوړه پروژې په افغانستان کې پلي کړي او وطن مو په سمتونو او برخو وویشي.
دغه د تعصب وروستی حد دی، چې طالبان یې د بغلان د طبیعي آفاتو عاملین وبلل. خو لله الحمد د وخت په تېرېدو سره، اولس دوی په بشپړ ډول وپېژندل.